ΤΟ ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ
Πιο συγκεκριμένα, κατά τον 17ο και 18ο αιώνα στην Ευρώπη συντελέστηκαν:
γ) οι αγρότες ζούσαν σε άσχημες συνθήκες
7. Πολιτική Στασιμότητα: κυριαρχούσε η απόλυτη μοναρχία σε όλη σχεδόν την Ευρώπη (εξαίρεση η Αγγλία, όπου είχαν παραχωρηθεί πολιτικά δικαιώματα.
8. Πρόοδος φυσικών Επιστημών => απελευθέρωση από τις μεσαιωνικές προλήψεις
9. Κάποιοι διανοούμενοι στηρίχθηκαν στη λογική για να ανακαλύψουν φυσικούς νόμους
- Πληθυσμιακή Αύξηση => συνεχώς αυξανόμενες ανάγκες => αγροτική επανάσταση
- Συσσώρευση κεφαλαίων λόγω της εμπορικής συναλλαγής μεταξύ Ευρώπης, Αφρικής και Αμερικής.
- Μεταβολές στη διαδικασία παραγωγής (εμφάνιση μηχανών)
- Οι αγρότες που δεν είχαν ικανοποιήσει τις βιοποριστικές τους ανάγκες κατέφυγαν στις πόλεις.
- Γέννηση της βιομηχανίας (Αγγλία 1750-1780): Βιομηχανική Επανάσταση
- Κοινωνικές μεταβολές: α) ενίσχυση αστικής τάξης
γ) οι αγρότες ζούσαν σε άσχημες συνθήκες
7. Πολιτική Στασιμότητα: κυριαρχούσε η απόλυτη μοναρχία σε όλη σχεδόν την Ευρώπη (εξαίρεση η Αγγλία, όπου είχαν παραχωρηθεί πολιτικά δικαιώματα.
8. Πρόοδος φυσικών Επιστημών => απελευθέρωση από τις μεσαιωνικές προλήψεις
9. Κάποιοι διανοούμενοι στηρίχθηκαν στη λογική για να ανακαλύψουν φυσικούς νόμους
Πρωτοπόροι διανοητές υπήρξαν οι:
- Φράνσις Μπέικον: κάθε επιστημονική θέση για να είναι αποδεκτή πρέπει να επαληθεύεται με πείραμα.
- Ρενέ Ντεκάρτ: η συστηματική αμφιβολία και μόνο αυτή οδηγεί στη γνώση.
- Τζόν Λόκ: οι άνθρωποι έχουν απαραβίαστα φυσικά δικαιώματα (ζωή, ελευθερία, περιουσία).
- Ισαάκ Νεύτων: βάσει της επαγωγικής μεθόδου οδηγήθηκε στο νόμο της παγκόσμιας έλξης
Ορισμός Διαφωτισμού:
Φιλοσοφικό κίνημα που υποστήριζε ότι προτεραιότητα έχει η λογική (ως το μόνο ασφαλές κριτήριο) και όχι η αυθεντία (=αναφορά σε κάποιο διάσημο του παρελθόντος). Αν στηριχθεί στη λογική του, ο άνθρωπος μπορεί να προοδεύει συνεχώς. Ως κίνημα, ο Διαφωτισμός: Α. Πρωτοεμφανίστηκε τέλη 17ου αιώνα στην Αγγλία. Β. Κορυφώθηκε τον 18ο αιώνα στη Γαλλία Γ. Εξαπλώθηκε σταδιακά σε όλη την Ευρώπη αλλά και έξω από αυτήν. |
|
Κοινωνικές Διαστάσεις:
Κηρύγματα των Διαφωτιστών για: α) ισότητα των ανθρώπων
β) ίσες ευκαιρίες για μόρφωση
γ) ανθρώπινη μεταχείριση των φυλακισμένων
δ) κατάργηση της δουλείας
Πολιτικές διαστάσεις:
Απόλυτη μοναρχία στην Ευρώπη => Σύγκρουση με τα συμφέροντα της αστικής τάξης (η οποία διεκδικούσε συμμετοχή στην εξουσία και κατάργηση των προνομίων των ευγενών).
Συνεπώς, ο διαφωτισμός υπήρξε ένα κίνημα, καθώς μέσα από αυτόν η ανερχόμενη αστική τάξη διατύπωσε επιχειρήματα για τη συμμετοχή της στην εξουσία.
Κηρύγματα των Διαφωτιστών για: α) ισότητα των ανθρώπων
β) ίσες ευκαιρίες για μόρφωση
γ) ανθρώπινη μεταχείριση των φυλακισμένων
δ) κατάργηση της δουλείας
Πολιτικές διαστάσεις:
Απόλυτη μοναρχία στην Ευρώπη => Σύγκρουση με τα συμφέροντα της αστικής τάξης (η οποία διεκδικούσε συμμετοχή στην εξουσία και κατάργηση των προνομίων των ευγενών).
Συνεπώς, ο διαφωτισμός υπήρξε ένα κίνημα, καθώς μέσα από αυτόν η ανερχόμενη αστική τάξη διατύπωσε επιχειρήματα για τη συμμετοχή της στην εξουσία.
Κοινωνικό Συμβόλαιο:
Σύμφωνα με τον Τζον Λόκ, οι άνθρωποι δέχτηκαν να παραχωρήσουν κάποιες από τις ελευθερίες τους, προκειμένου να συμβιώσουν. Είναι σαν να έχει συναφθεί με το κράτος ενός είδους συμφωνία, ένα κοινωνικό συμβόλαιο. Σε περίπτωση που το κράτος παραβεί τους όρους ο λαός έχει δικαίωμα αντίστασης.
Ο Ζαν Ζακ Ρουσώ υποστήριξε ότι η πολιτική εξουσία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του λαού και όχι του ηγεμόνα. Επίσης εξέφρασε την άποψη ότι η γενική βούληση είναι η σύνθεση των ατομικών βουλήσεων και αποσκοπεί στο δημόσιοι συμφέρον. Εκφράζεται με τη συμμετοχή του λαού στη λήψη αποφάσεων.
Ο Μοντεσκιέ αναφέρθηκε στη διάκριση των εξουσιών: Νομοθετική (=βουλή θεσπίζει νόμους)
Εκτελεστική (=κυβέρνηση εφαρμόζει νόμους) και
Δικαστική (=δικαστές ελέγχουν την τήρηση των νόμων).
Η διάκριση αυτή συνεπάγεται την αποφυγή αυθαιρεσίας των ηγεμόνων.
Σύμφωνα με τον Τζον Λόκ, οι άνθρωποι δέχτηκαν να παραχωρήσουν κάποιες από τις ελευθερίες τους, προκειμένου να συμβιώσουν. Είναι σαν να έχει συναφθεί με το κράτος ενός είδους συμφωνία, ένα κοινωνικό συμβόλαιο. Σε περίπτωση που το κράτος παραβεί τους όρους ο λαός έχει δικαίωμα αντίστασης.
Ο Ζαν Ζακ Ρουσώ υποστήριξε ότι η πολιτική εξουσία πρέπει να βρίσκεται στα χέρια του λαού και όχι του ηγεμόνα. Επίσης εξέφρασε την άποψη ότι η γενική βούληση είναι η σύνθεση των ατομικών βουλήσεων και αποσκοπεί στο δημόσιοι συμφέρον. Εκφράζεται με τη συμμετοχή του λαού στη λήψη αποφάσεων.
Ο Μοντεσκιέ αναφέρθηκε στη διάκριση των εξουσιών: Νομοθετική (=βουλή θεσπίζει νόμους)
Εκτελεστική (=κυβέρνηση εφαρμόζει νόμους) και
Δικαστική (=δικαστές ελέγχουν την τήρηση των νόμων).
Η διάκριση αυτή συνεπάγεται την αποφυγή αυθαιρεσίας των ηγεμόνων.
Θρησκευτικές Διαστάσεις:
Αυστηρή κριτική των διαφωτιστών σε:
α) θρησκευτικό φανατισμό
β) Εκκλησιαστική αυθεντία (=Ντεισμός: ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο αλλά δεν επεμβαίνει στην τύχη του).
Αυστηρή κριτική των διαφωτιστών σε:
α) θρησκευτικό φανατισμό
β) Εκκλησιαστική αυθεντία (=Ντεισμός: ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο αλλά δεν επεμβαίνει στην τύχη του).
Οικονομικές Διαστάσεις:
Οι διαφωτιστές (κύριος εκπρόσωπος ο Άνταμ Σμιθ) πίστευαν ότι η κοινωνία λειτουργεί με φυσικούς νόμους => οι φυσικοί νόμοι πρέπει να εφαρμοστούν και στην οικονομία:
Οι διαφωτιστές (κύριος εκπρόσωπος ο Άνταμ Σμιθ) πίστευαν ότι η κοινωνία λειτουργεί με φυσικούς νόμους => οι φυσικοί νόμοι πρέπει να εφαρμοστούν και στην οικονομία:
- Απόρριψη της κρατικής παρέμβασης στις οικονομικές Δραστηριότητες (=Αγγλία: οικονομικός φιλελευθερισμός)
- Οι πολίτες έχουν δικαίωμα οικονομικής ελευθερίας
Εγκυκλοπαίδεια:
Οι ιδέες του Διαφωτισμού συνοψίστηκαν σε ένα συνολικό έργο 33 τόμων, την Εγκυκλοπαίδεια.
Πρωτεργάτες της εγκυκλοπαίδειας υπήρξαν οι στοχαστές Ντιντερό και Ντ’ Αλαμπέρτ.