Κ.Π. Καβάφης "Θερμοπύλες"
Λίγα λόγια για τον ποιητή ...
Γεννήθηκε και πέθανε στην Αλεξάνδρεια (1863-1933). Είναι ένας ποιητής με διεθνή αναγνώριση και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ένατο παιδί μιας εύπορης οικογένειας, η οποία ωστόσο μετά το θάνατο που πατέρα του βιώνει μεγάλη οικονομική κρίση. Δύο χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια μεταναστεύει στην Αγγλία, όπου ο ποιητής θα περάσει τα σχολικά-εφηβικά του χρόνια (έως το 1878) και θα επηρεαστεί βαθιά από την κουλτούρα και τον αγγλικό πολιτισμό. Όταν επέστρεψε στην Αίγυπτο συνέχισε τις σπουδές του αλλά λόγω της ταραγμένης πολιτικής κατάστασης υποχρεώθηκε να φύγει και πάλι, αυτή τη φορά για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιστορία. Επέστρεψε στην Αίγυπτο το 1885 όπου και άλλαξε πολλά επαγγέλματα. Ο θάνατον της μητέρας του ήταν αυτός που τον σημάδεψε βαθιά και τον έκανε να στραφεί περισσότερο στον εαυτό του και στην ποίηση. Η φήμη του εξαπλώθηκε στην Αθήνα και στο εξωτερικό. Το 1932, ο Καβάφης, άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, πήγε για θεραπεία στην Αθήνα, όπου παρέμεινε αρκετό διάστημα, εισπράττοντας μια θερμότατη συμπάθεια από το πλήθος των θαυμαστών του. Επιστρέφοντας όμως στην Αλεξάνδρεια, η κατάστασή του χειροτέρεψε. Εισήχθη στο Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας, όπου και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933, τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής.
Γεννήθηκε και πέθανε στην Αλεξάνδρεια (1863-1933). Είναι ένας ποιητής με διεθνή αναγνώριση και τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Ένατο παιδί μιας εύπορης οικογένειας, η οποία ωστόσο μετά το θάνατο που πατέρα του βιώνει μεγάλη οικονομική κρίση. Δύο χρόνια μετά το θάνατο του πατέρα του, η οικογένεια μεταναστεύει στην Αγγλία, όπου ο ποιητής θα περάσει τα σχολικά-εφηβικά του χρόνια (έως το 1878) και θα επηρεαστεί βαθιά από την κουλτούρα και τον αγγλικό πολιτισμό. Όταν επέστρεψε στην Αίγυπτο συνέχισε τις σπουδές του αλλά λόγω της ταραγμένης πολιτικής κατάστασης υποχρεώθηκε να φύγει και πάλι, αυτή τη φορά για την Κωνσταντινούπολη. Εκεί σπούδασε φιλολογία, φιλοσοφία και ιστορία. Επέστρεψε στην Αίγυπτο το 1885 όπου και άλλαξε πολλά επαγγέλματα. Ο θάνατον της μητέρας του ήταν αυτός που τον σημάδεψε βαθιά και τον έκανε να στραφεί περισσότερο στον εαυτό του και στην ποίηση. Η φήμη του εξαπλώθηκε στην Αθήνα και στο εξωτερικό. Το 1932, ο Καβάφης, άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, πήγε για θεραπεία στην Αθήνα, όπου παρέμεινε αρκετό διάστημα, εισπράττοντας μια θερμότατη συμπάθεια από το πλήθος των θαυμαστών του. Επιστρέφοντας όμως στην Αλεξάνδρεια, η κατάστασή του χειροτέρεψε. Εισήχθη στο Νοσοκομείο της Ελληνικής Κοινότητας, όπου και πέθανε στις 29 Απριλίου του 1933, τη μέρα που συμπλήρωνε 70 χρόνια ζωής.
Τα ποιήματα του Καβάφη:
Τα ποιήματα του Καβάφη διακρίνονται σε τρεις κατηγορίες:
=> To συγκεκριμένο ποίημα εντάσσεται στα ιστορικά ποιήματα του Καβάφη εφόσον αναφέρεται στο ιστορικό γεγονός της θυσίας των Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες. Ωστόσο, μέσα από αυτό ο ποιητής εκφράζει τις απόψεις του σχετικά με τον χαρακτήρα των ηρώων της ζωής. Κατά συνέπεια το ποίημα έχει και μαι φιλοσοφική/ διδακτική διάσταση. |
|
Θεματικά κέντρα:
- Το χρέος του ανθρώπου να υπηρετεί έναν ανώτατο σκοπό μέχρι το τέλος της ζωής του.
- Η δικαιοσύνη σε κάθε πράξη και η συμπόνια για την ανθρώπινη αδυναμία που πρέπει να χαρακτηρίζει όλους τους αγώνες του ανθρώπου.
- Η υπέρβαση των ανθρωπίνων ορίων => ηρωισμός.
Ενότητες κειμένου:
- 1η ενότητα στίχοι 1-2: "Τιμή σ' εκείνους ... Θερμοπύλες": Η τιμή που οφείλουμε σε εκείνους που μένουν πιστοί στο χρέος τους.
- 2η ενότητα στίχοι 3-10: "Ποτέ από το χρέος ... για τους ψευδομένους": Τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων που υπηρετούν έναν ανώτατο σκοπό.
- 3η ενότητα στίχοι 11-14 "Και περισσότερη τιμή ... θα διαβούνε": Η πίστη σε αυτό το σκοπό και η γενναιότητα ακόμη και στην περίπτωση αποτυχίας.
Στιχουργική
Ύφος
Το ύφος του ποιήματος είναι διδακτικό. Με λιτές και σαφείς εκφράσεις ο ποιητής προσπαθεί να αποδώσει το χαρακτήρα αυτών που επιδεικνύουν θάρρος, γενναιότητα και αποφασιστικότητα στη ζωή τους. Ωστόσο, στο τέλος του ποιήματος προσδίδεται τραγικότητα στο ύφος όταν γίνεται λόγος για την αποτυχία των αγώνων.
Γλώσσα
Είναι φροντισμένη και έχει πολλά στοιχεία από την καθαρεύουσα. Οι αρχαιοπρεπείς εκφράσεις που φαινομενικά δυσκολεύουν τη ροή του λόγου, δίνουν τη μεγαλοπρέπεια που αρμόζει σε ένα ποίημα με τέτοιο περιεχόμενο.
- Το ποίημα αποτελείται από δύο στροφές. Η πρώτη έχει δέκα στίχους και η δεύτερη τέσσερις. Κάθε στίχος αποτελείται από 11 συλλαβές.
- Οι στίχοι δεν ομοιοκαταληκτούν μεταξύ τους.
- Το νόημα του πρώτου στίχου ολοκληρώνεται στον δεύτερο και μερικές φορές και στον τρίτο (διασκελισμός).
- Δεν υπάρχουν πολλά ρήματα όμως υπάρχουν πολλές μετοχές και επίθετα.
Ύφος
Το ύφος του ποιήματος είναι διδακτικό. Με λιτές και σαφείς εκφράσεις ο ποιητής προσπαθεί να αποδώσει το χαρακτήρα αυτών που επιδεικνύουν θάρρος, γενναιότητα και αποφασιστικότητα στη ζωή τους. Ωστόσο, στο τέλος του ποιήματος προσδίδεται τραγικότητα στο ύφος όταν γίνεται λόγος για την αποτυχία των αγώνων.
Γλώσσα
Είναι φροντισμένη και έχει πολλά στοιχεία από την καθαρεύουσα. Οι αρχαιοπρεπείς εκφράσεις που φαινομενικά δυσκολεύουν τη ροή του λόγου, δίνουν τη μεγαλοπρέπεια που αρμόζει σε ένα ποίημα με τέτοιο περιεχόμενο.
Δραστηριότητες: